Van’da, daha çok erkeklerin egemen olduğu, ancak kendi etrafında dönmekten öteye geçmediği, “tabela derneği” diyebileceğimiz, Valilik İl Dernekler Müdürlüğü'ne bağlı 776 dernek var.

Bu dernekler içinde iki tanesini övmek gerekiyor; 

Biri Van İşitme Engelliler ve Aileleri Derneği (VİED), diğeri de, Yaşam Kadın Çevre Kültür ve İşletme Kooperatifi (Yaka-Koop).

Bu her iki dernek, tamamen kadınların çalışma yürüttüğü dernekler. 

Neden övmek gerekiyor?

Çünkü…

Erkeklerin idare ettiği 700 küsur dernek “kayıp” pozisyonunda iken, kadınların idare ettiği bu iki dernek çok görünür bir çaba içindeler.

Erkeklerin idare ettiği dernekler, canları istediğinde, ya da denk geldiğinde, ya da AB projesi gibi bir proje aldığında en fazla bir basın açıklaması yaparken, kadınların idare ettiği dernekler ise, kendi imkânlarını zorlayarak, çoğu zaman da basın açıklamasına bile gerek duymadan oldukça anlamlı ve toplumsal hassasiyetlere dayalı işler yapıyorlar.

Mesela VİED, işitme engellilere dönük kurulan bir dernek olmasına rağmen, hem engelli grupları arasında ayırım yapmadan, hem de kadınların kurduğu bir dernek olmasına rağmen cins ayrımı yapmadan, üniversite sınavlarından tutun, istihdama yönelik kurslara varana dek, engellilere yönelik önemli kurslar düzenliyor.

Dernek yöneticisi kadılar, iş insanlarıyla bir araya gelip, engellilerin nasıl işe alınabileceklerini tartışıyorlar. 

Bir çırpınış, bir çaba var dernek bünyesinde.

Şimdi yaygın medyaya, sosyal medyaya bakın, bu derneğin sıraladığım bu haberlerine hemen hemen rastlamazsınız, kendilerini reklam da etmezler, ama böyle de güzel işler yapıyorlar.  

Yaka-Koop, ha keza…

Van’da, küçük yaşta yapılan evliliklere karşı verdikleri mücadele, bazı batı illerinde olduğu gibi İran’da bile yankı bulmuş.

Çok ücra yerlere gidip, ailelere, çocuklarını küçük yaşta evlendirmemeleri için ısrarcı oluyorlar.

Onların gittikleri yerlere gazeteciler gidemiyor mesela…

Bu bir şaka değil; 

Yaka-Koop’lu kadınlar Gevaş’ın Daldere bölgesindeki yerleşim yerlerini dolaşmışlar geçen ay, ailelerle görüşmüşler, “çocuklarınızı erken evlendirmeyin” diye, tabi karşılarına bu kez de “başlık parası” meselesi çıkmış, güya kızı için başlık parası almayanlar, buralarda ayıplanıyormuş!

Bunu bir gazeteci arkadaşımız duyuyor ve konuyu yerinde araştırmak için buraya gitmek istiyor, ama hem sapa bir yer, hem yolları bozuk ve hem de çok uzak bir bölge olduğu için geri dönmek zorunda kalıyor. 

Tabi bu sadece bir örnek, bu derneğin yaptığı çalışmalar çok daha kapsamlı.

Ama sonuç olarak, baktığımız zaman, diğer derneklerin birçoğu kendi çalışma alanları dâhilinde hiçbir gayret göstermezken, bu iki kadın kurumu Van’da örnek işler yapıyorlar. 

Bu iki derneğin çabaları, diğer derneklere örnek olursa, hem Van’a, hem de kendilerine önemli bir katkı sağlayacaktır.