Van’dan Hakkâri’ye doğru yol alırken, 70’leri hatırlatan ve yolun iki tarafında sıralanan, her tarafı eskimiş dükkânlara rastlarsanız, buranın adı Hoşap’tır. 

Karayolu tarafından bu ikiye ayrılmış dükkânların hemen arkasında, yolun sol tarafında göğe doğru yükselen ise, Hoşap Kalesi’dir.  

Kale, neredeyse kendisi gibi tarihe mal olmuş bu dükkânların üzerinde bir gölge gibi duruyor.

Hoşap’a girdiğinizde ilk gözünüze çarpan da bu muhteşem tarih hediyesidir, ne var ki burada yaşayanların çoğu, belki gün boyu dönüp o tarafa bakma zahmetinde bile bulunmuyor.

Sorun mahalle sakinlerine, “kaleye gidiyor musunuz?” diye, ekseriyetle size kestirmeden “yok”  cevabı verecekler. 
Neden gitmiyorlar peki?

Çünkü tarihi güzelleştiren, anlamlandıran turistik geziler, uzun süredir kaleye yapılmıyor, burada yaşayan insanlar, kalede bir canlılık, bir hareketlilik görmeyince artık onlar da durumu kanıksamış vaziyette ve buraya herhangi bir taş kütlesi gözüyle bakıyorlar. 

Öyle ya, belki tarihe karşı olan duyarlılığınız için bir yer sizin için “tarihi” bir anlam taşıyabilir, ama kalabalıklar için aynı şey geçerli değildir, o yere karşı bir ilgi, o yerde bir hareketlilik var ise, çevredeki kalabalıklar da bu yere anlam biçebilir.
Şimdi Hoşap sakinlerinin herhangi bir taş kütlesi gözüyle baktığı bu kalede restorasyon ve kazı çalışmaları yapılıyor.

Aslında yeni de değil, tam 10 yıldır bu işler yapılıyor. 

Çalışmaları yürüten ise, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü’nden Yar. Doç. Dr. Mehmet Top.

Mehmet hoca ve ekibi hummalı bir çalışma içinde…

Tabi burada amaç artık tarihe taş, toprak, çakıl gözüyle bakmak yerine, tarihe “tarih” gözüyle bakmayı sağlamak…

Tarihe karşı bir bilinç ve duyarlılık oluşturmak…

Yöre insanının ve daha uzakların dikkatini çekmek…

Bir yandan geçmişten geleceğe aktarımlar yaparken, bir yandan da turizmin önünü açmak…

Şimdi kalede buna yönelik bir gayret var, takdirlik bir gayret…

Ama bunun yanında bazı “hayretler” de yok değil!

Mesela kalede elektrikler kesik, neden, 10 bin TL’lik borç ödenmeyince VEDAŞ kesivermiş, sorumlu kurum Müze Müdürlüğü iki aya yakın süredir bakanlığa yazı yazmış, ama halen cevap gelmemiş!

Ve ödenekler…

İşlerin yolunda gitmesi ve zamanında tamamlanması için talep edilen ödenekler halen bekleniyor, bunlardan da bir sonuç yok henüz!

Şimdi biz vatandaştan yakınıyoruz, “tarihe ilgisizler”, “tarihi taş kütlesi görüyorlar” diye, ama bir diğer gerçeğimiz de, turizmden sorumlu kurumların ne kadar ilgili olduğu…

Ve bu durum, araştırma ve restorasyon ekibinin işini oldukça zorlaştırıyor.

Mehmet hoca ve ekibi turistlerin dikkatini çekmek ve yaklaşık 600 yıllık bir tarihi gün yüzüne çıkarmak için elinden geleni yapıyor, ama dileriz biraz olsun katkı babından, yetkililerin de bir gün buraya dikkatleri çekilir…