Yapılış özellikleri itibariyle bazı binalar bir süre sonra artık tarihe mal olur, hele asırlık bir süreyi aşanlar, tartışmasız bir şekilde artık tarihi mal olmuş demektir. 
Van’da, bazıları 2011 depremine maruz kalıp yıkılsa da, halen bu tanıma uygun binalar var.

Depremin yıktığı bu tarihi binalardan biri, 1937 yılında temeli atılan Van Müzesi oldu, kullanılamaz hale geldi, yerine Van Kalesi yanında başka bir bina inşa edildi.
1949 yılında kurulan Van Endüstri Meslek Lisesi binası da yapılış özellikleri ve geçirdiği evre itibariyle Van’ın tarihi binalarından, bu bina da artık okul olarak kullanılmıyor, yapılan restorasyonla önce Kültür Evi olarak planlandı, şimdi ise Halk Kütüphanesi olması yönünde çalışmalar var.
Peynirciler Çarşısı da, yine kullanılan malzeme ve geçirdiği süre itibariyle Van’ın bir diğer tarihi binası; Peynirciler Çarşısı da iyice yıpranmaya yüz tuttuğu için yapısı korunacak şekilde kullanılan özel ahşap malzemelerle geçen yıl restore edilerek tekrar aynı işlevde kullanıma açıldı. 
Bu andığımız tarihi binalar, aynı bölgede, bir birlerine yakın mesafelerde olan binalar…
Yine aynı bölgede, tarihi binamız daha var, o da, Tekel binası.
Duvarları ve sütunları özel taşlardan oluşan binanın yapılış tarihi, 1930’lu yıllara dayanıyor.
Önce çeşitli amaçlarla kullanılmış, daha sonra ise tütün ürünleri ile içki çeşitlerinin satıldığı binaya dönüştürülmüş.
Tekel binasına deprem herhangi bir etkide bulunmadı, 2011’deki iki büyük depreme rağmen Van’da zarara uğramadan ayakta kalabilen binalardan biri, ancak 2010 yılında, yani depremden bir yıl önce Tekel binalarının kapatılması kararı ile birlikte bu binaya da kilit vuruldu, burada çalışanlar da, farklı kurumlara gönderildi.
Peki, tarihi Tekel binası şu anda ne durumda?
Bu tarihi bina, şu anda Özelleştirme İdaresi sorumluluğunda bulunuyor, yeri haizine arazisi, ancak sorumluluk Özelleştirme İdaresi’nde…

Bir tarihi bina nasıl ve hangi usullerle satılır bilmiyorum ancak 2015 yılında kapısına “Satılık” diye yazı asıldı, hatta ihaleye bile çıkarıldı, sonrasında bir mahkeme süreci yaşandı, ancak net olan şu ki bina şu anda atıl durumda…
İşin kötüsü Vanlılar da sahip çıkmadı bu zamana kadar, bir ara yakılmaya kadar vardı iş, tabi taş olunca her tarafı yanmaktan kurtuldu…
Ama şimdi sosyal medyada bir talep söz konusu bina ile ilgili, Vanlı aktivistler, binanın tarihi işlevi gereği bir kültür hizmetine dönüştürülmesini istiyor, hatta adı bile konuyor; Van Kültür Evi…
Gerçekten de çeşitli kültür etkinliklerinin yapıldığı, sergilerin açıldığı, Van’a özgü değerlerin sergilendiği, dinletilerin, sıra gecelerinin olduğu bir kültür mekânına dönüştürülmesi, bu binaya yakışan en güzel hareket olacak. 
Ki Van’ın böyle bir mekâna çok ama çok ihtiyacı olduğu bir sırada…
Hem böyle bir girişim, bir yandan kentin görüntüsüne ayrı bir güzellik katarken, aynı zamanda turizme de önemli ölçüde kaynaklık edecek.
Şu anda Vanlılar, aktivistler dile getiriyor, ama sanırım gerçekleşme boyutu Vali Mehmet Emin Bilmez ile hükümetteki Van Milletvekillerine düşüyor, belki de bu nedenle sosyal medyada yapılan çağrılar, bu isimler anılarak yapılıyor.

Muhalefet milletvekilleri başta olmak üzere Van’daki her kurumun da desteğine ihtiyaç var kuşkusuz, ancak Vali Bilmez ile hükümetteki vekillerin, pratikleşmesi bakımından rolleri yadsınmaz.
Dileğimiz, daha fazla zamana yaymadan, tarihi Tekel binasından tarihe mal olacak bir kültür mekânının üretilmesi…