İpekyolu belediyesi önceki gün, Van gölü kıyısında, 1 kilometrelik alanda, 40 ton çöp topladığını açıkladı; yani bu bir senelik bir birikim değil, kısa dönem içinde olmuş bir şey, çünkü belediyeler aralıklarla bu tür temizlik kampanyaları yaparlar.

Dile kolay, bir kilometrelik bir alanda, kısa dönem içinde 40 ton çöp!

Gölün, bir de insanların ulaşabildiği tüm etrafını düşünün, daha kaç 40 ton çöp çıkar acaba?

Nelerden oluşuyor peki bu çöpler? 

Gidin bakın, kıyıda gelişigüzel serpişen, yer yer de kuma-toprağa yarıya kadar gömülen, yastıktan tutun yorgana, iç çamaşırdan tutun çorap ve ayakkabıya, araç tekerlerinden tutun çeşitli plastik malzemelere, tıbbi atıklara ve aklınıza gelebilecek her türlü evsel atık…

Kim yayıyor bunları kıyıya peki?

Hepimiz…

Piknik yapanlar, gölde yüzenler, evleri göle yakın olup hayvan besleyenler, yününü, yorganını kıyıda yıkayanlar, bazı kurumlar ve tıbbi malzeme bulunduranlar, kısacası eskisinden-artığından kurtulmak isteyen kim varsa, birinci adresleri Van gölü kıyısı…

Bu bir gerçek!

Şimdi olan biteni anlamak için, burada konuya farklı açılardan bakmak gerekiyor.

Bir kere, “belediye şunu yaptı, bunu etti” ucuz değerlendirmesinden öte, şu soruya bir karşılık bulmak gerekiyor: 

Kıyıda bu kadar çöpü toplamış olmayı belediyenin başarısı olarak ele alacağız, eyvallah, iyi bir iş çıkarmışlar, gölün etrafını temizlemişler, peki, bu kadar çöpü duyarsızca etrafa saçanlara ne diyeceğiz? 
Onlara söyleyecek bir sözümüz olmayacak mı?

Çünkü belediye hizmetleri ile ilgili olarak muhalif kesimlerin en fazla hoşlandığı eleştirilerden biri de, işbaşındaki belediye yönetimini temizlik yapmamakla suçlayıp durmaktır.

Giden geleni, gelen de gideni eleştirir. 

Çevreyi, sokağı, orayı-burayı kirletenlere ise tek söz etmezler, hatta belediye zor duruma düşsün diye vatandaşın etrafı daha fazla kirletmesini arzu ederler.

Dünyada olduğu gibi aslında Türkiye’de de örnek yerler var; insanlar gezdikleri, dolaştıkları, nefes aldıkları, piknik yaptıkları, dinlendikleri yerleri kirletmezler, kirleten olursa uyarırlar, yerde bir çöp bulduklarında onu oradan alıp çöp kutusuna atarlar, evsel atıkları belediyelerin gösterdikleri yerlerde saklarlar.

Bizde ne yazık ki böyle olmuyor, yeni değil, yıllardır bu böyle, insanlar kolayına geldiği gibi davranıyor.

Sadece kendi işimizi görüyoruz, bir başkasına, ya da çevreye zarar verdiğimizin farkında bile olmuyoruz.

İşin kolayı varken zorlaştırmak, umurumuzda bile olmuyor.

Ve sonra da çıkıp belediyelerden yakınıyoruz, ya da topladıkları çöp oranında belediyelere alkış tutuyoruz.

Bu çok garip bir kültür, hatta kültürsüzlük…

Bu kültürün içinde yenilik yok, modernlik yok, çevrecilik yok, çağdaşlık yok, iyi niyet yok!

Belediyelerimiz elbette yere düşen çöpü kaldırsın, ama insanlarımız da hakikaten modern bir kültüre erişsin, bunun için de yöntem her ne ise, vatandaş mutlaka çöpünü yere atmama ruh haline erişmeli, eğitimse eğitim, cezai uygulama ise, cezai uygulama… 

Yani evet, bizim iyi bir belediyeye ama aynı zamanda iyi bir kültüre de ihtiyacımız var.

Diğer yandan başta çevreciler, kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları ve siyaseten muhalif duran kesimler için söyleyelim; hangi dönemde olursa olsun, kimin zamanında olursa olsun, kayyumlar, ya da diğer belediyeler döneminde, eleştiri için pusuya yatmanın bir anlam taşımadığını ve bugüne kadar bize bir fayda sağlamadığını artık görmemiz gerekiyor. 

Yapabiliyorsanız vatandaşı uyarın, eğitici etkinlikler ve eğitim programları düzenleyin, broşürler dağıtın, halkla toplantılar yapın; “bu çevre, bu göl, bu sokaklar hepimizin, sorumlusu sadece belediyeler değil” deyin, gerekirse belediye faaliyetlerine yardımcı olun, fikir verin, proje sunun! 

Belediyelerin de kapıları sonuna kadar herkese, her fikre ve her öneriye açık olsun!