Bir ülkede nasıl ki artan nüfus, 
yapılaşma, ekonomik ve sosyal beklentiler dikkate alınmayıp, sadece “başkent” üzerinden sorunlar 
çözülmeye çalışıldığında zamanla giderek içinden çıkılmaz bir hal alırsa, kentlerin de buna benzer bir yönü var.

Kentlerde de giderek artan nüfusa, yapılaşmaya, yeni ortaya çıkan ekonomik ve sosyal beklentilere rağmen halen eski altyapı ile idare yoluna gidilip, sorunların çözümü tek adres üzerinden çözülmeye çalışılıyorsa, o kentin ne gelişmesi, ne de hali hazırda ortaya çıkan sorunlarının çözümü mümkündür.

Van, yıllardır böyle bir sorun yaşıyor. 

Van Kalesi yanındaki şehir merkezi zamanla bugünkü yerini aldıktan sonra, şehrin yükü belli bir noktaya toplandı, genel adres Cumhuriyet Caddesi oldu.

İşyerleri burada açıldı, bankalar burada toplandı, oteller burada yoğunlaştı, sivil toplum örgütleri, kurumlar, siyasi partiler burada kümelendi, hatta mitinglerin, törenlerin, festivallerin dahi vazgeçilmez adresi Cumhuriyet Caddesi oldu.

Öyle ki başka yerlerde Van değil, ama Cumhuriyet Caddesi konuşulur oldu… 

Zamanla Van’ı adeta zorla büyütmeye çalışan göçler nedeniyle Maraş Caddesi ve bir iki nokta daha mecburen görünür hale gelse de Van’da halen en bilinen adresimiz, en çok konuşulan caddemiz Cumhuriyet Caddesi…

Orada kim varsa zamk gibi yapışıp kalmış, hani iki adım öteye gitse dünyanın sonu gibi algılar, 
o nedenle de ‘iyisi mi kalsın’ diyorsunuz!

Şimdi üniversite olmasaydı, deprem dolayısıyla yapılan TOKİ konutları olmasaydı, bunca nüfus yığılmasına, bina ve araç sayısına rağmen insanlar bilinen bu eski birkaç caddeden vazgeçer miydi, doğrusu merak ediyor insan…

Ancak geldiğimiz noktada ortadaki gerçek şu ki, yeni gelişmelere ve değişimlere rağmen şehri birkaç cadde üzerinden yönetmeye kalkıştığımız için, şu anda biriken sorunların üstesinden gelemiyoruz.

Tek noktaya sıkışma mantığı sayesinde imar planında ortaya çıkan zaaflar nedeniyle şimdi şehirde herhangi bir yeniliği konuşamaz duruma gelmişiz. 

Mesela “Raylı Sistem” diyorlar, üç merkezi ilçesin odaklaştığı kent merkezinde etrafımıza aval aval bakıyoruz, raylara mercekle yer arıyoruz, mekân zenginliği ve rahatlığı açısından bölgenin en elverişli ili olan Van’da şu anda ray için birkaç metre yerimiz yok! 

Raylı sistem geçme ihtimali olan bölgeleri de beğenmiyoruz, neden, çünkü oraların adı, şu bu cadde değil… 

Hâsılı, çığ altında kalmış beden gibi çırpınıyoruz, ama yol olmadığı için oradan çıkamıyoruz, belki psikolojiktir, belki sosyolojik gerçeğimizdir, ama durum bu, bir yere çakılıp kalıyoruz, oradan çıkmak bir türlü nedense aklımıza gelmiyor.

Peki, ne yapmalı, yok mu bunun bir çaresi, Van hep böyle mi olacak, hep bir yere çakılıp kalacak mıyız?
Bunun için fikir yürütenler yok değil, “açılmamız lazım” diyen çokça kişi var, ama önemli olan bunu gerçekleştirme refleksini göstermek…

Nasıl açılacağız?

Şöyle;

Şu anda sıkıca sarıldığımız birkaç caddeyi kendi haline bırakarak 
evlerimizi, işyerlerimizi, kurumlarımızı, siyasi parti binalarımızı,
 bankalarımızı, otellerimizi, dahası gelip ille de ve inatla Cumhuriyet Caddesi’ne komşu olmaya çalışan ve trafiğin anasını ağlatan AVM’leri artık kenar bölgelere, boş alanlara yapacağız.

Böyle yaptığımızda Van’a da kendimize de bir iyilik yapmış oluruz, belki ondan sonra yenilik falan konuşup tartışabiliriz.

Acı gerçek şu ki; tek noktada durduğumuz ve konulara tek noktadan çözüm aramaya kalkıştığımız sürece, daha fazla ilerleme şansımız olmaz.